Woskowina (łac. Cerumen) jest wydzieliną produkowaną przez specjalne gruczoły znajdujące się w skórze przewodu słuchowego. Woskowina spełnia swoją pożyteczną rolę – nawilża, tatłuszcza przewód słuchowy czy absorbuje i skleja drobne cząstki kurzu i grudu przedostające się do ucha. Jej skład chemiczny zapobiega rozwojowi infekcji bakteryjnych czy grzybiczych na skórze przewodu słuchowego zewnętrznego. Wysychając,?wykrusza się? i wypada na zewnątrz, czy przy toalecie – myciu głowy usuwana jest bez podatkowych manipulacji wraz z sklejonymi z nią zabrudzeniami.
Czasem, u części zdrowych osób, woskowina wydziela się bardziej obficie, czasem ,co niepokoi rodziców małych dzieci, widać ją w postaci kleistej mazi wydzielającej się na zewnątrz. Samo to nie jest chorobą.
Jakie są objawy zalegania w uchu woskowiny?
- Uczucie zatkania ucha i pogorszenia słuchu,
- Szum w uchu,
- Zatkanie ucha po kąpieli (rozpulchniony czop woskowinowy całkowicie zatkał ucho),
- Przykre uczcie trzeszczenia; chrobotania w uchu, zwłaszcza przy ruchach głowy,
- Ból w uchu (zalegający czop drażni i może doprowadzić do zapalenia skóry przewodu),
- Nieprzyjemny odbiór własnego głosu (pogłos).
Czy i jak należy czyścić uszy z woskowiny?
- W trakcie mycia się, w zasięgu jakim potrafimy własnym palcem, a nawet delikatnie prysznicem myjemy uszy wodą i mydłem. Nie wolno tego robić, jeśli mamy uszkodzoną błonę bębenkową, czy np. z uwagi na inne stany zapalne ucha zabronił tego lekarz.
- Jeśli w przeszłości zdarzało się, że nadmiernie gromadząca się woskowina musiała być usuwana w gabinecie lekarskim, możemy okresowo stosować ogólnie dostępne preparaty, rozmiękczając wysuszającą się woskowinę zapobiegają jej zamianie w twardy czop i sprawiają, że zwykłe mycie uszu zapobiegać będzie jej gromadzeniu się.
- Nigdy nie polecamy mechanicznego usuwania woskowiny, ani dostępnymi pałeczkami higienicznymi, ani tym bardziej spinką do włosów, zapałką, wykałaczką etc. Budowa anatomiczna przewodu słuchowego zewnętrznego, przewężonego w części środkowej sprawia, że chcąc usunąć woskowinę, gromadzącą się w części zewnętrznej ( bo tam są gruczoły woskowinowe) część z niej wpychana jest głębiej skąd nawet lekarz będzie ją usuwał nie bez trudności. Mechaniczne czyszczenie ucha często prowadzi do zadrapania cienkiej skóry wyściełającej przewód słuchowy zewnętrzny, wprowadzenia infekcji do ucha zewnętrznego, pozostawienie fragmentu zapałki, wacika w uchu, a w skrajnych przypadkach do uszkodzenia, przedziurawienia błony bębenkowej.
- Czyszczenie mechaniczne uszu jest powszechnym błędem w pielęgnacji małych dzieci. Zdarza się potem, że usunięcie twardej, głęboko zalegającej woskowiny w wąskiego ucha u niespokojnego dziecka może wymagać krótkotrwałego uśpienia,
- Nigdy nie polecamy prób usunięcia woskowiny z ucha poprzez mycie, czy przepłukiwanie wodą, jeśli w przeszłości były procesy zapalne w tym uchu i istnieje, choćby niewielkie podejrzenie, że może być perforacja w błonie bębenkowej.
Co zrobić, kiedy podejrzewamy, że w uchu zalega czop woskowiny?
- Zastosowanie ogólnie dostępnych kropli rozmiękczających woskowinę i zwykłe umycie uszu,
- Wizyta u lekarza pierwszego kontaktu (jeśli wykonuje w gabinecie pełną otoskopię ? badanie ucha wziernikiem, przy właściwym oświetleniu wnętrza przewodu),
- Wizyta u specjalisty otolaryngologa,
Pamiętaj: Nagły, jednostronny niedosłuch może nie być spowodowany woskowiną i nie należy odwlekać wyjaśnienia jego przyczyny!!