Wysiękowe zapalenie ucha środkowego (łac. Otits Media Secretoria – OMS) objawia się niezbyt nasilonym niedosłuchem (najczęściej obustronnym) najczęściej bez bólu w uchu, czy innych objawów towarzyszących z reguły innym stanom zapalnym. W uchu środkowym, przy nieuszkodzonej błonie bębenkowej zalega płyn zapalny, który z uwagi na swoją dużą lepkość, czy złą drożność trąbki słuchowej nie ma możliwości naturalnej ewakuacji poprzez trąbką słuchową (wąski kanał łączący wnętrze ucha środkowego z nosową częścią gardła). OMS to z reguły choroba dzieci w wieku przedszkolnym i wczesno szkolnym, ale może wystąpić w każdym wieku. OMS u dorosłych, zwłaszcza kiedy występuje jednostronnie, wymaga dokładnej diagnostyki nosogardła, bo tam tkwić może przyczyna (np. nowotwór ) blokujący drożność trąbki słuchowej. U dzieci przyczyna występowania OMS jest złożona. Może wynikać z złej drożności trąbki słuchowej przy przeroście migdałka gardłowego (adenoidu), współistniejącej u dziecka alergii, czy z wcześniej przebytego (najczęściej kilkukrotnie) ostrego zapalenia ucha, w którym antybiotyk wyeliminował bakterie które spowodowały zapalenie, ale utrzymuje się w uchu pozapalny gęsty płyn. Trwałe podciśnienie w uchu środkowym, przy niedrożnej trąbce słuchowej, może na trwałe uszkadzać błonę bębenkową.
Jakie są objawy wysiękowego zapalenia ucha środkowego (OMS)?
- W dzieci niedosłuch zauważają rodzice, wychowawcy (dziecko rzadko samo się na to skarży); dziecko głośniej słucha telewizji, nie reaguje na polecenia,
- Uczucie pełności, czasem ?przelewania się? w uchu,
- Szum w uchu,
- Czasem lekkie okresowe pobolewanie ucha.
Co należy zrobić przy podejrzeniu OMS?
- Potwierdzić bądź wykluczyć OMS może jedynie badanie specjalisty ? otoskopia często wspomagana mikroskopią, czy endoskopią i profesjonalne badanie słuchu – tympanometria, czy audiometria,
- Nawet do kilku m-cy możemy prowadzić leczenie farmakologiczne w OMS, zwłaszcza jeśli wykluczymy jako przyczynę przerost migdałka,
- Jeśli brak efektu leczenia zachowawczego, konieczne jest leczenie chirurgiczne – nacięcie bł. bębenkowej, odessanie wydzieliny i założenie drenika wentylacyjnego do błony bębenkowej, na kilka m-cy,
- U dzieci operacja ta wykonywana w znieczuleniu ogólnym często jest połączona z jednoczasowym przycięciem (zredukowaniem masy) migdałka gardłowego, a często również przycięciem obu migdałków podniebiennych.
O czym należy pamiętać?
- Prawidłowo leczone OMS reguły nie pozostawia trwałych następstw, jeśli idzie o sprawność słuchu,
- Nie leczone OMS , poza tym że opóźnia prawidłowy rozwój dziecka, które niedosłyszy, może prowadzić do zrostów czy blizn jamy bębenkowej i błony bębenkowej i w konsekwencji do trwałego niedosłuchu.
- Dziecko po przebytym ostrym zapaleniu ucha, w okresie kilku tygodni po wygaśnięciu objawów winno mieć wykonane badanie otoskopowe i tympanometrię. Dziecko, nawet szkolne z reguły nie skarży się że nie słyszy!